مدیرکل دفتر اطلاعات و داده های آب کشور گفت: رشد وتوسعه اجتماعی و اقتصادی ایران در دهه‌های اخیر منجر به افزایش برداشت از منابع آبی ،و متاسفانه باعث کاهش ذخایر آب زیرزمینی کشور شده است، بطوریکه تراز آب زیرزمینی آبخوان‌های آبرفتی کشور در بلند مدت بالغ بر 10.88متر و بطور متوسط سالانه 0.4 متر افت داشته و این افت باعث کاهش حجم مخازن آبرفتی به میزان بالغ بر139.7 و بطور متوسط سالانه 4.7 میلیارد متر مکعب شده است.

به گزارش کافه اقتصاد از شبکه خبری آب ایران ،فیروز قاسم زاده افزود: متوسط کسر مخزن سالانه آبخوان‌های آبرفتی کشور در سال آبی ۰۰-۱۳۹۹ که یک سال بسیار کم‌آب بود، بیش از ۷٫۱میلیارد متر مکعب بوده است.

وی با اشاره به پیامدهای افت سطح آب زیرزمینی اظهار داشت: خشک شدن رودخانه‌ها و تالاب‌ها، از بین رفتن پوشش گیاهی، افزایش گرد و خاک، فرونشست زمین، ایجاد فروچاله‌ها و شکاف‌های طولانی در دشت‌ها و شور شدن آب زیرزمینی در این مناطق از پیامدهای جدی افت سطح آبهای زیرزمینی خواهد بود.

قاسم زاده تصریح کرد: بررسی منطقه ای تغییرات سطح آب و حجم مخازن آبرفتی گویای آن است که نواحی غرب و تاحدی شمال و شمال غرب کشور و فلات مرکزی و نوار شرق که وسیع‌ترین و ضخیم‌ترین پهنه‌های آبرفتی را در برگرفته و بیشترین سهم برداشت از منابع آب زیرزمینی را دارد، همچنان با تشدید افت سطح آب و کسری مخزن همراه است.

وی عنوان کرد: متأسفانه آثار منفی افت آبهای زیرزمینی باعث نابودی آبخوان‌های کشور می‌شود و احیای آنها را نیز دچار مشکل می‌نماید، بطوریکه فرونشست زمین علاوه بر خسارت‌هایی که به زیرساخت‌ها و ابنیه وارد می‌کند، تراکم لایه‌های خاک و کاهش تخلخل آن را باعث شده و در نهایت منجر به از بین رفتن ظرفیت ذخیره آب در آبخوان و عدم امکان ذخیره آب در سفره آب زیرزمینی می‌گردد.

قاسم زاده با بیان اینکه منابع آب زیرزمینی بعنوان ذخایر استراتژیک و ارزشمندی هستند که شکل‌گیری آنها طی سالیان طولانی صورت می‌پذیرد افزود: در اقلیم‌های با محدودیت دسترسی به منابع آبی نظیر اقلیم خشک و نیمه خشک کشورمان، وابستگی به منابع آب زیرزمینی بالاست و عدم تعادل در این ذخایر خدادادی می‌تواند باعث بروز مشکلات و تنش‌های آبی جدی شود

وی خاطرنشان کرد: در کنار روند کاهشی بارش کشور، روند افزایشی دما باعث افزایش تبخیر و کاهش سهم بارش‌های مؤثر شده و شرایط مذکور در کنار تغییرات عوامل اجتماعی و اقتصادی در طول سال‌های گذشته و همچنین اتخاذ نشدن تصمیم های متناسب و سازگار با شرایط کم‌آبی، باعث تغذیه نشدن مناسب و افت تراز آب زیرزمینی شده و همین امر باعث محدودیت منابع آب در دسترس و ضعیف تر شدن آبخوان ها می شود.

قاسم زاده با اشاره به اقدامات انجام یافته در قالب طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی اظهار داشت: فعالیت های مهمی  در حوزه انسداد چاههای غیر مجاز، تجهیز چاهها به ابزار اندازه گیری، جلوگیری از اضافه برداشت چاههای مجاز، اجرای پروژه‌های تغذیه مصنوعی و فرهنگسازی انجام شده است که ضرورت دارد بمنظور جلوگیری از افت بیشتر آبخوان‌ها، ضمن تداوم فعالیت‌های فوق‌الذکر، با آگاهی‌رسانی و جلب مشارکت ذینفعان و پرهیز از رفتارهای اسراف گرایانه در جهت بهبود وضعیت منابع آب زیرزمینی گام برداریم.