بازی‌های پارالمپیک یک شاخه از بازی‌های المپیک است که افراد دارای معلولیت جسمی و یا ذهنی در آن شرکت می‌کنند، ورزشکاران پارالمپیک به درستی ثابت کردند معلولیت محدودیت به‌حساب نمی‌آید.

تاریخ روز ملی پارالمپیک

در تقویم ایرانی ۲۴ مهر هر سال روز ملی پارالمپیک نامیده می‌شود.

تاریخچه روز ملی پارالمپیک در ایران

نخستین دوره روز و هفته پارالمپیک در ایران، در سال ۱۳۸۲ با حضور ۳۰۰ ورزشکار و فقط در استان تهران برگزار شد. سپس این برنامه توسعه داده شد و با کسب موفقیت ورزشکاران ایرانی در رقابت‌های پارالمپیک شورای عالی فرهنگ در سال ۱۳۹۴ با درخواست کمیته ملی پارالمپیک برای ثبت ۲۴ مهرماه هر سال به عنوان روز ملی پارالمپیک موافقت کرد.

بازی‌های پارالمپیک یا پاراالمپیک یک رویداد ورزشی است که برای ورزشکاران دارای معلولیت‌های جسمی و ذهنی برگزار می‌شود. این مسابقات از سال ۱۹۶۰ تاکنون هر چهار سال یک‌بار به‌طور منظم برگزار شده و از سال ۱۹۸۸ پس از برگزاری مسابقات المپیک و در همان شهری که المپیک میزبانی می‌شده، انجام می‌شود. کمیته بین‌المللی پارالمپیک (آی‌پی‌سی) نهاد برگزارکننده این مسابقات است. واژه پارالمپیک ترکیبی از پیشوند یونانی پا را (παρά) به معنای «همراه» و «کنار» و واژه المپیک است.

تاریخچه پارالمپیک در جهان

سر لودویگ گاتمن (Sir Ludwig Guttmann) در سال ۱۹۴۸، مسابقاتی را بین معلولین آسیب‌های نخاعی جنگ جهانی دوم در شهر استوک مندویل انگلستان سازماندهی کرد، چهار سال بعد ورزشکاران معلول هلند نیز در این بازی‌ها شرکت کردند و یک جنبش جهانی شکل گرفت. بازی‌های المپیک معلولین برای اولین‌بار در سال ۱۹۶۰ در رم برگزار شد که امروزه آن را پارالمپیک یا پارالیمپیک (Paralympic) می‌نامند.

پارالمپیک ۱۹۷۶ تورنتو اولین دوره‌ای بود که افرادی با انواع دیگر معلولیت (به جز فلجی پائین‌تنه) هم در آن شرکت داشتند. در همین سال اولین دوره بازی‌های زمستانی پارالمپیک نیز در سوئد برگزار شد.

بازی‌های پارالمپیک همیشه در سال بازی‌های المپیک برگزار می‌شود. از بازی‌های ۱۹۸۸ سئول و بازی‌های زمستانی ۱۹۹۲ تا کنون بازی‌های المپیک و پارالمپیک در یک محل برگزار شده‌اند.

تاریخچه پارالمپیک در ایران

فدراسیون ورزش‌های جانبازان و معلولین تا پیش از انقلاب اسلامی، به صورت کمیته‌ای غیرفعال زیر نظر فدراسیون پزشکی بود. پس از انقلاب اسلامی، در اواخر سال ۱۳۵۸ فدراسیون ورزش‌های معلولین تأسیس شد. با آغاز جنگ تحمیلی تعداد جانبازان زیاد شد و در سال ۱۳۵۹ نام فدراسیون مذکور به «فدراسیون ورزش‌های جانبازان و معلولین» تغییر کرد.

در سال ۱۳۶۳ تیم ملی جانبازان و معلولین ایران در رشته دو و میدانی صاحب مدال طلا، نقره و برنز شد، اولین حضور گسترده تیم‌های ورزشی افراد جانباز و معلول کشورمان در بازی‌های پارالمپیک سئول ۱۹۸۸ همراه با موفقیت بود و ایران با ۳۵ ورزشکار در چهار رشته والیبال نشسته، وزنه برداری، گلبال و دوومیدانی موفق به کسب چهار مدال طلا، یک نقره و سه برنز شد.

در سال ۱۳۷۹ فدراسیون نابینایان مستقل شد و کمیته پارالمپیک تشکیل شد.